sefiller

Sefiller
(Victor Hugo)



Jan Valjean, yoksul bir köylüdür, ailesini doyurmak amacıyla çaldığı –yalnızca- bir somun ekmekten dolayı kürek cezasına çarptırılmış, defalarca kaçma teşebbüsünde bulunduğundan cezası katlanmış ve on dokuz senelik hapisten sonra inançlarını yitirmiş, topluma öfke ve kin duyarak tahliye olmuştur Sefil bir halde geldiği “D” kasabasında, kasabanın piskoposundan gördüğü iyilikle aydınlanır ruhu
Hayata ahlak ve fazilet sahibi iyiliksever bir insan olarak yeniden başlayan Valjean, Fransa’nın kuzeyinde ucuz mücevher imalatçılığı yaparak yaşamaktadır şimdi; geçmişini gizlemiş, zenginleşmiş ve herkesin sevgisini kazanıp kasabanın belediye başkanı olmuştur Valjean’ın gizlediği geçmişten şüphelenen detektif Javert, araştırmaya koyulur ve “D” kasabasındaki hırsızlık olayına kadar ulaşır Oysa, isim benzerliğinden, bir başkası Jan Valjean’ın yerine tutuklanmış, mesele kapanmıştır Ne var ki Valjean’ın ahlakı, kendi yerine bir başkasının hapsedilmesine izin vermez Teslim olur ve yeniden küreğe gönderilir
Aradan bir kaç yıl geçtikten sonra bir kez daha kaçmayı başaran Valjean, teslim olmadan önce sakladığı –namusuyla kazanılmış- paralarını alır, Fantiana’nın kızı Cosette’i bulur ve bir manastırda bahçıvan olarak çalışmaya başlar Evlat edindiği Cosette ise rahibe okuluna gitmektedir Müfettiş Javert’ten kurtulmuş gibidir Jan Valjean Bu sakin hayat, Cosette’in genç ve güzel bir genç kız olmasıyla değişir Babası Napolyon ordusunda subaylık yapmış bir delikanlı; Marius’a aşık olmuştur Colette Zengin dedesi tarafından büyütülen Marius, 1832’de isyan eden sosyalistlerin safındadır Her zaman haklıdan yana olan Jan Valjean da öyle Paris kanla yıkanırken, Javert ile Jan Valjean karşı karşıya gelirler Valjean Javert’in hayatını bağışlar Ancak bu yüce gönüllük karşısında bütün inandığı değerleri yıkılan Javert, intihar eder İsyancıların durumu da pek parlak değildir Marius ağır yaralanır ve Valjean tarafından kurtarılır Cosette’in bu genci sevdiğini anlayan Valjean, onun eski bir kürek mahkumunun kızı olarak bilinmesini istemez ve ortadan kaybolur Oysa Marius, hayatını kurtaran kişinin Valjean olduğunu öğrenmiştir İki genç, son anlarını yaşayan Valjean’a koşarlar…
Jan Valjan ekmek çaldığı için beş yıl kürek cezası ile cezalandırılır Birkaç kere kaçmaya kalkıştığı için cezası ağırlaştırılır ve 19 yıl hapiste kalır Çok güçlü bir insan olan Jan Valjan, hapiste iyi duygularını kaybetmiş gibidir Hapisten çıktıktan sonra, mahkum olduğunu gösteren belge yüzünden herkes ona kötü davranır Rahip onu evine alır O ise evden gümüş takımları çalar Fakat yakalanır Rahip şikayetçi olmaz ve ona iki de gümüş şamdan hediye ederek onlardan elde edeceği parayı namuslu adam olma yolunda harcamasını ister Bu olay Jan Valjan için bir dönüm noktasıdır Madlen adıyla iş hayatına atılır, zengin olur Fanten adında düşmüş fakat ruhça temiz bir kadına ve kızına yardım eder
Polis müfettişi Javer, birden ortaya çıkan ve kısa zamanda zengin olan herkesin “Baba” dediği Madlen’in kim olduğunu merak eder ve Madlen Baba’nın aslında Jan Valjan olduğunu anlar ve Jan Vanjan’ı ihbar eder Ancak ihbarın yanlış olduğu ve Jan Valjan adında birinin hapiste bulunduğu mahkemece tespit edilir Bunu öğrenen Madlen Baba (Jan Valjan) teslim olur ve hapiste Jan Valjan sanılan mahkumun kurtulmasını sağlar Hapiste bir gece kaldıktan sonra kaçarak bir limandan denize atlar ve herkes onun öldüğünü sanır Fakat müfettiş Javer öyle düşünmez Jan Valjan, Fanten’e verdiği sözü tutmak üzere Fanten’in kızı Kozet’i bulur ve onu büyütür
Müfettiş Javer onları takip etmektedir Takip edildiğini anlayan Jan Valjan kaçarak, Kozet’i yatılı olarak bir kiliseye verir ve kendiside o kilisenin bahçıvan yardımcısı olur Bay Jilnorman adlı birisi torunu Maryüs’ü büyütmektedir Maryüs avukat olmak için çalışıyor ve dedesinin yanında kalıyordu Ancak bir tartışma sonucunda Maryüs dedesinin evini terk ederek bir süre Sen-Jak otelinde kalır Maryüs, borçlanmamak için otelden ayrılarak arkadaşı Kurfeyrak’ın odasına taşınır ve eğitimini tamamlayarak avukat olur Bir gün Maryüs Lüksemburg parkında dolaşırken Kozet’i görür ve ona ilk bakışta aşık olur ve onu her gün görebilmek için bu parka gelir Maryüs ile Kozet arasındaki ilişkiyi fark eden Jan Valjan bu ilişkiyi istememektedir ve oturdukları evden taşınırlar Fakat Maryüs onları yine bulur ve Maryüs ile Kozet gizli gizli buluşurlar
Bazı kişiler Krala karşı ayaklanırlar Bunların içinde Maryüs de vardır Daha sonra olaylar arasında Müfettiş Javer devrimcilerin tutsağı olur Devrimcilerin arasına katılan Jan Valjan, Müfettiş Javer’i kurtarır Jan Valjan, bir çatışma sırasında yaralanan Maryüs’ü kurtarır Ancak Müfettiş Javer ikisini de yakalar Müfettiş Javer kendisini devrimcilerin elinden kurtaran Jan Valjan ve Maryüs’ü serbest bırakır ancak görevini yerine getiremediği için intihar eder Maryüs iyileşir ve Kozet ile evlenir Zaman içerisinde iyice yaşlanan Jan Valjan da ölür


Ana Fikir
Yazar, bize bir insanın hapisten çıktıktan sonra insanlara kendini kabullendirmek için çektiği güçlükleri ve insanların onu dışlamalarını anlatmış Ayrıca insanlığın, yoksulluk sorunuyla gelen sefilliğine de değiniyor.

Başka bir kaynaktan

Sefiller
Jan valjan annesinin ve babasının ölümünden sonra kız kardeşinin yanında yaşamaya başlamış olan bir çocuktu ilk suçunu işlediğinde. Kız kardeşinin 3 çocuğu vardı ve kocası da alkoliğin tekiydi evi terk etmişti, jan valjan tek başına hamallık yaparak karınlarını doyuruyordu o küçük çocukların. Kış gelmiş havalar çok soğuk ve dondurucu hal almıştı. İşten çıkan jan valjan çaresiz ekmek almak için dondurucu soğukda dolaşıyor bir çözüm yolu arıyordu, en sonunda bir fırının önünde durdu cam ı eliyle kırarak aldığı ekmekle koşmaya başladı ardından fırıncı yakalayın diye bağırırken polisler çevresini sardı ve hapse tıkıldı. Kız kardeşini ve çocukları düşünerek sürekli kaçtı ve yakalandı artık jan valjan bi kürek mahkumuydu 28 yıl kürek mahkumu olarak kaldı ve ağır işlerde çalıştı. Çıkma vakti geldiğinde cebinde 28 yıl da biriktirdiği para ile birlikte hapis haneden ayrıldı üstüne üstlük hapis hane müdürü eksik para vermişti ona ses çıkartmadan çıktı gitti. Karnın doyuracak bir yer yatacak bir yatak arıyordu ama herkes onun sarı belgesi yüzünden tehlikeli biri olduğunu düşünüp ona yemek vermedi sadece bir yer onun karnını doyurdu ve yaptığı hırsızlığa göz yumdu o yerde yaşayan d piskoposu iyi kalpliliğiyle ün yapmıştı. Jan valjan bu olaydan çok etkilendi şok geçiriyordu küçük jarve nin çeğrekliği elinden zorla aldı onun ikinci ve son hırsızlığı olmuş ömrünü pişmanlıkla ve iyilik yaparak geçireceğine söz vermişti. Jan valjan bir kasabada girdiği cam yapım işinde camın daha ucuz ve sağlam ham maddesini buldu ve geliştirerek fabrika açtı bu fabrika da kasabanın tüm işsizleri iş buldu. bu işsizlerden biri fantine adlı güzel talihsiz bir kızdı. Jan valjan artık madlen babaydı. kasabada o kadar iyilik yapmıştı ki tüm fesatlık yapanlara rağmen ısrarlarla ve kralın mektubuyla kasabanın belediye başkanı oldu. Kasabada javer adlı dedektif ondan şüphe ediyor bir av köpeği gibi koku alıyordu. Jan valjan o kadar güçlü ve dayanıklıydı ki javer in dikkatini üstüne çekmişti. Bu arada fantine yaşamasının tek sebebi biricik kızı kozeteyi sağlıklı bir çocuk olarak yetiştirmek di. Kozete tanerdiye adlı cani ve para düşkünü insanlar tarafında bakılıyordu fantine onu yanına almamıştı çünkü onun yanındayken iş bulamayacağını düşünüyordu. Fantinenin çalışkanlığını kıskanan bazı arkadaşları araştırdılar ve onun küçük kozetesinin izini buldular ardından bunu fabrikada kızlar bölümünün şef olan hanıma süsleyerek ve abartarak anlattılar ve fantine nin işten atılmasına sebep oldular. Fantine artık çaresizdi ve bunların tek sorumlusu onun için madlen babaydı fantine dikiş dikerek kızına para göndermeye devam ediyordu fakat kendisine hiç para kalmıyordu tanerdiye ailesi bir hayvan gibi sürekli parayı arttırdılar ve en sonunda fantine dişlerinden başlayarak kendini satmak zorunda kaldı. Bir gün elbisesinin içine kar dolduran bir soyluya saldırırken javer onu yakaladı ve hapse attı madlen baba onu kurtardı fantine nin madlen babaya ettiği küfürleri madlen baba duymuyor onu alıp hasteneye götürüyordu. Fantine o kadar hastaydı ki artık erimiş tek bir umut içinde kaybolmak üzereydi madlen baba onun kozeti sini kurtaracığına dair söz verdi. Bu olaylar gerçekleşirken av köpeği javer jan valjanın yakalandığını öğrendi ve memuriyetindeki ilk hatasını yaptığını fark etti madlen babaya bunları anlattı ve istifasını verdi madlen baba şok olmuştu bir sınav vardı onun için jan valjan olarak tutuklanan adam onun yerine hapis e tıkılmak üzereydi bir yandan fantine nin öksürükleri madeln babayı yani jan valjanı bunaltıyordu.madlen baba atını hazırlattı ve kararını vererek doğru mahkemeye gitti yargılanan bir adam gördü ve çıktı ordaki herkese asıl jan valjan ın kendisi olduğunu anlattı ve kurtardı o adamı. javer bunların ardından gururla madlen babayı aramaya tekrar başladı.madlen baba yola çıkmıştı büyük bir hızla kozeteye gidiyor onu o tanerdeye pisliğinden temizlemek istiyordu. Javer i unutmuştu javer onu yakaladı ve bir hapishaneye tıktı. madlen baba jan valjan olmuştu artık yüzünde o gerginlik geri döndü eskiden olduğu gibi hapis haneden kaçtı artık kozeteye doğru atla ilerliyordu. Kozete 6 yaşında annesi kadar güzeldi. Bayan tanerdiye nin kızları da onun gibi şişko ve çirkindi tanerdiye kozeteyi kıskanıyor ondan nefret ediyordu fantine nin gönderdiği paraları kızları için harcıyordu. O kadar cani ve acımasızdı ki eğer erkek tanerdiye onu istemeseydi evde kalırdı. yine her gece olduğu gibi kozete gece tanerdiye nin korkusundan su dolmaya gidiyordu o kadar korkuyordu ki tanerdiye den, zifiri karanlık da köy ün dışındaki çeşme onun için daha az korkutucuydu titreyen sesiyle şarkı söyleyerek vardı çeşmeye kendisi yaşında birinin taşıyamayacağı kadar büyük olan kovayı doldurmuştu iki eliyle tuttu ve kaldırdı her zamankinden hafif hatta kendi kendine kalkıyormuş gibi geldi ona arkasını döndüğünde kocaman bir adam gördü bu adam onu hiç korkutmamıştı hiç anlayamadığı bu duygu ona güven veriyordu. Yabancı, kızı götürdü meyhaneye kadar. fesatlık ve aç gözlülükle dolu pazarlığı erkek tanerdiye yapmıştı. Yabancı en sonunda almıştı küçük kozeteyi. Kozete artık kurtulmuştu yıllardır hayal ettiği bebeği de almışlardı hiç dokunmadığı ama hep izlediği karşı zücciyeden. Kozete anlatılmaz bir mutluluk ve güven içinde yabancının elini bırakmıyordu yabancı bir an durdu ve kozeteye jan valjan olduğununu ve annesinin vasiyeti üzerine onu aldığını anlattı. Jan valjan kozeteyle beraber Paris e yerleştiler orda yaşamya başladılar. Bu zamanda kozete 18 yaşına girmişti jan valjan ve kozete iki tane sevgiye aç kalp e sahiptiler kozete jan valjanı hem anne hem baba olarak seviyor jan valjan da onu kızı gibi seviyordu. Jan valjan korkmaya başladı çünkü kozete aynı annesi gibi güzelleşmiş ve alımlı bir genç kız olmuştu. Mösyö maryüs le tanıştı. Maryüs dedesi tam bir kralcıydı maryüs ise babasının izinden gidiyor ve babasının ona bıraktığı baron ünvanını kabul etti ardından dedesi onu tüm sevgisine rağmen gururla onu reddetti evlatlıktan maryüs bir karal düşmanı örgütüne katıldı onlarla beraber yaşamaya başladı sefalet içinde… parisde çatışmalar başlamıştı maryüs ve örgüt şehrin ortasında barikatlarla çevirdikleri bir mahallenin ortasında kalmışlardı bu grup da küçük bir çocuk da vardı babası tanerdiye olan ama babasına hiç benzememiş onurlu ve iyi kalpli bir çocuk bu çocuk o çatışmada şanlı bir şekilde öldü maryüsde yaralanmıştı maryüs ü bir yabancı kurtardı bu yabancı jan valjanın ta kendisiydi javer i öldürmekle görevlendirildi ama jan valjan javer i serbest bıraktı javer anlamıyordu sadece yasalardan oluşan beyni bu olanlara anlam veremiyordu. Jan valjan maryüs ü sırtına aldı ve lağımdan onu nehre doğru taşıtı javer suçluların tek kaçabileceği yolun bura olduğunu biliyordu onu orda yakaladı javerden jan valjan son bir istek olarak maryüs ü evine bırakmasını istedi javer bunu kabul etti ve jan valjan pislik ile kaplı olan üstü ile eve girdi ve bıraktı. dedesi maryüs ün iyi olacığını duyduğu anlarda sevinçden uçuyordu jan valjan evden çıktığında javerin gitmekde olduğunu öğrendi javer artık bırakmıştı(javer intihjar etti dahja sonra) onu jan valjan kozete nin yanına gitti. Maryüs kendisini kurtaranın jan valjan olduğunu bilmiyordu maryüs iğleşmiş ve kozeteyle evlenmek için onun yanına gitmişti kozete ve maryüs evlendiler maryüs jan valjanın aziz biri olduğunu nilmiyordu kozeteyi ondan uzaklaştırdı jan valjan artık üzüntüden ölmek üzere olduğu anlarda tanerdiye maryüs ü buldu ve olanları az bir para karşılığında istemeyerek anlattı bunun üzerine kozete ve maryüs ölmek üzere olan jan valjanın ne kadar aziz ve yardım sever olduğunu öğrendiler jan valjan öldü ve arkasında milyonlar bıraktı yas tutan maryüs ve kozete mutlu oldular çok para içinde yaşadılar ve hep iyilik yaptılar.